1. กระทรวงคมนาคมแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน (MOT)

Ministry of Transport of the People’s Republic of China
中华人民共和国交通运输部
http://www.mot.gov.cn/

กระทรวงคมนาคมแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน มีหน้าที่หลักในการจัดทำและจัดระเบียบการดำเนินการตามแผนนโยบายและมาตรฐานอุตสาหกรรมถนน รถไฟ น้ำ ที่ดิน และการบินพลเรือน นโยบายและมาตรฐาน ดำเนินการวางแผนและประสานงานระบบขนส่งแบบบูรณาการและส่งเสริมการเชื่อมต่อระหว่างกันของการขนส่งต่าง ๆ
เมื่อวันที่ 10 มีนาคม ค.ศ. 2013 การประชุมประจำปีของสภาประชาชนแห่งชาติครั้งที่ 11 ได้อนุมัติ “โครงการการปฏิรูปสถาบันของสภาแห่งรัฐ” กระทรวงการรถไฟถูกเพิกถอน และมอบหมายหน้าที่การบริหารให้กับ “กระทรวงคมนาคม (MOT)” และ “กรมการรถไฟแห่งชาติจีน (NRA)” ที่จัดตั้งขึ้นใหม่ และมอบหมายความรับผิดชอบขององค์กรให้กับ “China State Railway Group Co., Ltd. (CR)” ที่จัดตั้งขึ้นใหม่

1.1 กรมการรถไฟแห่งชาติจีน (NRA)

National Railway Administration of People’s Republic of China, 国家铁路局
http://www.nra.gov.cn/

เมื่อวันที่ 10 มีนาคม ค.ศ. 2013 ได้มีการทบทวน “แผนการปฏิรูปสถาบันและการปฏิรูปหน้าที่ของสภาแห่งรัฐ” ในการการประชุมสภาผู้แทนประชาชนแห่งชาติจีน ชุดที่ 12 ครั้งที่ 1
สภาแห่งรัฐมอบหมายหน้าที่บริหารงานของกระทรวงการรถไฟในการกำหนดแผนและนโยบายการพัฒนาทางรถไฟให้กับกระทรวงคมนาคม จัดตั้งการบริหารการรถไฟแห่งชาติ ซึ่งบริหารโดยกระทรวงคมนาคม และรับผิดชอบด้านการบริหารอื่น ๆ ของกระทรวงการรถไฟ โดยมีมติจัดตั้งกรมการรถไฟแห่งชาติจีนขึ้นเพื่อรับผิดชอบงานขององค์กรกระทรวงรถไฟ และกระทรวงการรถไฟจะไม่ถูกรักษาไว้อีกต่อไป
เมื่อวันที่ 6 มกราคม ค.ศ. 2014 กรมการรถไฟแห่งชาติจีน ได้จัดพิธีเปิดและเปิดเว็บไซต์อย่างเป็นทางการ

ความรับผิดชอบหลัก

  1. ร่างกฎหมาย ระเบียบ และข้อบังคับสำหรับการกำกับดูแลและการจัดการรถไฟ เข้าร่วมในการศึกษาแผนพัฒนาทางรถไฟ นโยบายและการปฏิรูประบบ กำกับดูแลการ ดำเนินการและจัดระเบียบการกำหนดมาตรฐานทางเทคนิคของการรถไฟ
  2. รับผิดชอบการกำกับดูแลและการจัดการการผลิตด้านความปลอดภัยทางรถไฟ พัฒนาความปลอดภัยในการขนส่งทางรถไฟ กำกับดูแลและจัดการคุณภาพและความปลอดภัยของโครงการและคุณภาพอุปกรณ์และความปลอดภัยและจัดระเบียบการดำเนินงานตามใบอนุญาตการบริหารที่จัดตั้งขึ้นตามกฎหมายและจัดระเบียบหรือมีส่วนร่วมในการสอบสวนและบริหารจัดการกับอุบัติเหตุและด้านความปลอดภัยในการผลิตทางรถไฟ
  3. รับผิดชอบในการจัดทำและจัดระเบียบการดำเนินการตามนโยบายและมาตรการควบคุมการขนส่งทางรถไฟ และควบคุมตลาดการก่อสร้างทางวิศวกรรมและกำกับดูแลคุณภาพของบริการขนส่งทางรถไฟและการปฏิบัติงานของผู้ประกอบการรถไฟที่ประกอบกิจการขนส่งสาธารณประโยชน์ตามที่รัฐกำหนด
  4. รับผิดชอบในติดตามและวิเคราะห์การดำเนินงานรถไฟและการดำเนินงานสถิติของอุตสาหกรรมรถไฟ
  5. รับผิดชอบในการพัฒนาและการแลกเปลี่ยนระหว่างประเทศที่เกี่ยวข้องกับการรถไฟและความร่วมมือระหว่างรัฐบาล
  6. ดำเนินการอื่น ๆ ที่ได้รับมอบหมายจากสภาแห่งรัฐและกระทรวงคมนาคม


2. China State Railway Group Co.,Ltd. (CR)

中国国家铁路集团有限公司(中国铁路)
http://www.china-railway.com.cn/

China State Railway Group Co., Ltd. เป็นบริษัทที่ได้รับอนุมัติจากสภาแห่งรัฐและจัดตั้งขึ้นตาม “กฎหมายบริษัทแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน” และบริหารจัดการโดย “รัฐบาลกลาง” และได้รับการอนุมัติจากสภาแห่งรัฐเป็นสถาบันการลงทุนที่ได้รับอนุญาตจากรัฐบาลและบริษัทที่รัฐบาลควบคุม บริษัทมีทุนจดทะเบียน 1,7399.5 พันล้านหยวน และกระทรวงการคลังทำหน้าที่ของผู้ลงทุนในนามของสภาแห่งรัฐ
ตาม “ข้อบังคับของพรรคคอมมิวนิสต์จีน” บริษัท China State Railway Group Co., Ltd. จัดตั้งขึ้นเพื่อมีบทบาทนำในการกำหนดทิศทาง จัดการสถานการณ์โดยรวม รับรองการดำเนินการ หารือและตัดสินในประเด็นที่สำคัญตามระเบียบของบริษัทมุ่งเน้นไปที่การขนส่งผู้โดยสารและการขนส่งสินค้าทางรถไฟและดำเนินการที่หลากหลาย รับผิดชอบการจัดส่งแบบครบวงจรและคำสั่งของการขนส่งทางรถไฟ จัดเตรียมและประสานงานการจัดสรรทรัพยากรเครือข่ายการขนส่ง รับผิดชอบงานขนส่งสาธารณะที่รัฐบาลกำหนดและรับผิดชอบในการชำระหนี้ของรายได้จากการขนส่งและการบริหารรายได้ของอุตสาหกรรมรถไฟ ยอมรับการกำกับดูแลด้านการบริหารและการกำกับดูแลสาธารณะอย่างมีสติ รับผิดชอบการประเมินความปลอดภัยของการดำเนินงานของทางรถไฟสายใหม่แห่งชาติ เพื่อให้มั่นใจในความปลอดภัยของการขนส่งการ ปรับปรุงคุณภาพการบริการ เพิ่มประสิทธิภาพทางเศรษฐกิจ และเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของตลาด ยึดมั่นในการพัฒนาคุณภาพสูง รักษาและเพิ่มมูลค่าทรัพย์สินของรัฐ และส่งเสริมทุนของรัฐให้แข็งแกร่งขึ้น ดีขึ้น และขยายใหญ่ขึ้น

2.1 การบริหารส่วนภูมิภาค (Regional Administration: RA)

China State Railway Group Co., Ltd. มีบริษัทในเครือ 18 แห่ง ได้แก่

  1. China Railway Harbin Bureau Group Co., Ltd.
  2. China Railway Shenyang Bureau Group Co., Ltd.
  3. China Railway Beijing Bureau Group Co., Ltd.
  4. China Railway Taiyuan Bureau Group Co., Ltd.
  5. China Railway Hohhot Bureau Group Co., Ltd.
  6. China Railway Zhengzhou Bureau Group Co., Ltd.
  7. China Railway Wuhan Bureau Group Co., Ltd.
  8. China Railway Xi’an Bureau Group Co., Ltd.
  9. China Railway Jinan Bureau Group Co., Ltd.
  10. China Railway Shanghai Bureau Group Co., Ltd.
  11. China Railway Nanchang Bureau Group Co., Ltd.
  12. China Railway Guangzhou Bureau Group Co., Ltd.
  13. China Railway Nanning Bureau Group Co., Ltd.
  14. China Railway Chengdu Bureau Group Co., Ltd.
  15. China Railway Kunming Bureau Group Co., Ltd.
  16. China Railway Lanzhou Bureau Group Co., Ltd.
  17. China Railway Urumqi Bureau Group Co., Ltd.
  18. China Railway Qinghai-Tibet Group Co., Ltd.


3. รัฐบาลท้องถิ่น (Local Government)

โครงสร้างการปกครองส่วนท้องถิ่นของจีนตามรัฐธรรมนูญแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน มาตรา 305 แบ่งโครงสร้างการปกครองท้องถิ่นจีนออกเป็น 3 ระดับ คือ 1) มณฑล (เขตการปกครองตนเองและเทศบาลนคร) 2) อำเภอ 3) ตำบล
ปัจจุบัน ประเทศจีนมีมณฑล 23 มณฑล เขตปกครองตนเอง 5 เขต เมืองขึ้นตรงต่อส่วนกลาง 4 เมือง และเขตปกครองพิเศษ 2 เขต


4. คณะกรรมการกำกับและบริหารทรัพย์สินรัฐของสภาแห่งรัฐ (SASAC)

State-owned Assets Supervision and Administration Commission of the State Council
国务院国有资产监督管理委员会
http://www.sasac.gov.cn/

คณะกรรมการกำกับและบริหารทรัพย์สินรัฐของสภาแห่งรัฐ (SASAC) เป็นคณะกรรมการพิเศษของสาธารณรัฐประชาชนจีนโดยตรงภายใต้สภาแห่งรัฐ มีหน้าที่รับผิดชอบในการจัดการรัฐวิสาหกิจ รวมถึงการแต่งตั้งผู้บริหารระดับสูงและอนุมัติการควบรวมกิจการหรือการขายหุ้นหรือสินทรัพย์ตลอดจนร่างกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับรัฐวิสาหกิจ
ปัจจุบัน SASAC ดูแลรัฐวิสาหกิจจำนวน 96 แห่ง (ข้อมูล ณ เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2564) ถือเป็นหน่วยงานทางเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุดในโลก โดยมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องด้านรถไฟความเร็วสูง 4 แห่ง ได้แก่

  1. China Railway Group Limited (CREC)
  2. China Railway Construction Corporation Limited (CRCC)
  3. China Railway Rolling Stock Corporation Limited (CRRC)
  4. China Railway Signal & Communication Co., Ltd. (CRSC)


4.1 China Railway Group Limited (CREC)

中国中铁股份有限公司
http://www.crecg.com/

China Railway Group Limited (CREC) ก่อตั้งขึ้นเมื่อเดือนมีนาคม ค.ศ. 1950 มีสำนักงานใหญ่ใน กรุงปักกิ่ง อยู่ภายใต้การดูแลของคณะกรรมการกำกับดูแลทรัพย์สินของรัฐภายใต้สภาแห่งรัฐ (SASAC) เป็นกลุ่มองค์กรขนาดใหญ่ที่รวมการก่อสร้างโครงสร้างพื้นฐาน การสำรวจและออกแบบ การก่อสร้างและการติดตั้ง การผลิตทางอุตสาหกรรม การพัฒนาอสังหาริมทรัพย์ ทรัพยากรและแร่ธาตุ การลงทุนทางการเงิน และอื่น ๆ เป็นกลุ่มบริษัทก่อสร้างครบวงจรที่ใหญ่ที่สุดในจีนและเอเชีย นับตั้งแต่ก่อตั้งมา 70 ปี บริษัทได้เข้าร่วมในการก่อสร้างเส้นทางรถไฟที่สำคัญในประเทศเกือบทั้งหมด อาทิ รถไฟสายแรกของจีนเฉิงตู-ฉงชิ่ง รถไฟไฟฟ้าสายแรกของจีนเป่าเฉิง ในปี ค.ศ. 2021 บริษัทได้รับการจัดอันดับที่ 35 ใน Fortune Global 500 เป็นอันดับที่ 5 ของบริษัทชั้นนำในจีน

  • สร้างทางรถไฟ 77,925 กิโลเมตร คิดเป็นสัดส่วนมากกว่า 2 ใน 3 ของระยะทางรถไฟทั้งหมดของจีน
  • สร้างทางรถไฟที่ใช้ไฟฟ้า 52,894 กิโลเมตร คิดเป็น 95% ของเส้นทางรถไฟที่ใช้ไฟฟ้าทั้งหมดของจีน
  • เข้าร่วมการก่อสร้างโครงการรถไฟในเขตเมืองของประเทศจำนวน 3 ใน 5

ตัวอย่างโครงการ


4.2 China Railway Construction Corporation Limited (CRCC)

中国铁建股份有限公司
https://www.crcc.cn/

China Railway Construction Corporation Limited (CRCC) ก่อตั้งขึ้นเมื่อเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 2007 มีสำนักงานใหญ่ในกรุงปักกิ่ง อยู่ภายใต้การดูแลของคณะกรรมการกำกับดูแลทรัพย์สินของรัฐภายใต้สภาแห่งรัฐ (SASAC) ธุรกิจหลักของบริษัท ได้แก่ การรับเหมาก่อสร้าง การให้คำปรึกษาด้านการสำรวจและออกแบบ อสังหาริมทรัพย์ การลงทุน การผลิตอุปกรณ์ การขนส่งวัสดุ การเงิน และอุตสาหกรรมอื่น ๆ ขอบเขตธุรกิจครอบคลุม 32 แห่งในมณฑล เขตปกครองตนเอง และเทศบาลนคร และภูมิภาคต่าง ๆ ทั่วโลกรวม 130 แห่ง ในปี ค.ศ. 2021 บริษัทได้รับการจัดอันดับที่ 42 ใน Fortune Global 500 เป็นอันดับที่ 6 ของบริษัทชั้นนำในจีน

ตัวอย่างโครงการ


4.3 China Railway Rolling Stock Corporation Limited (CRRC)

中国中车股份有限公司
https://www.crrcgc.cc/

China Railway Rolling Stock Corporation Limited (CRRC) ได้ถูกควบรวมโดยบริษัท China North Locomotive Co., Ltd. และบริษัท China South Locomotive Co., Ltd. จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์เซี่ยงไฮ้และตลาดหลักทรัพย์ฮ่องกงเมื่อวันที่ 8 มิถุนายน ค.ศ. 2015 มีสำนักงานใหญ่ในกรุงปักกิ่ง อยู่ภายใต้การดูแลของคณะกรรมการกำกับดูแลทรัพย์สินของรัฐภายใต้สภาแห่งรัฐ (SASAC) ในปี ค.ศ. 2021 บริษัทได้รับการจัดอันดับที่ 349 ใน Fortune Global 500 เป็นอันดับที่ 40 ของบริษัทชั้นนำในจีน
CRRC เป็นผู้ผลิตสินค้าและจัดจำหน่าย (Supplier) อุปกรณ์ขนส่งทางรางที่มีความหลากหลายครบครันและเทคโนโลยีชั้นนำของโลก ธุรกิจหลัก ได้แก่ วิจัยและพัฒนา ออกแบบ ผลิต ซ่อมแซม จำหน่าย เช่าซื้อ และให้บริการทางเทคนิคของรถไฟล้อเลื่อน รถรางไฟฟ้าความเร็วสูง ระบบขนส่งทางรางในเขตเมือง เครื่องจักรก่อสร้าง อุปกรณ์ไฟฟ้าต่าง ๆ อุปกรณ์และชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ เครื่องใช้ไฟฟ้าและผลิตภัณฑ์อุปกรณ์ป้องกันสิ่งแวดล้อม ให้คำปรึกษาข้อมูล ลงทุนและจัดการอุตสาหกรรม จัดการสินทรัพย์ ธุรกิจนำเข้าและส่งออก

ตัวอย่างผลิตภัณฑ์

รถไฟแม็กเลฟ (Maglev)
รถไฟพลังงานแม่เหล็กไฟฟ้ามีความเร็วสูงสุดในโลก

เมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม ค.ศ. 2021 บริษัท CRRC เปิดตัวระบบการขนส่งทางรางด้วยพลังงานแม่เหล็กไฟฟ้าความเร็วสูงหรือรถไฟ ‘แม็กเลฟ’ (Maglev) ที่มีความเร็วสูง 600 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ซึ่งเป็นทรัพย์สินทางปัญญาของบริษัทฯ ได้ออกจากสายการผลิตในเมืองชิงเต่าเรียบร้อยแล้ว


4.4 China Railway Signal & Communication Co., Ltd. (CRSC)

中国铁路通信信号集团有限公司
http://www.crsc.cn/

China Railway Communications and Signal Corporation Limited (CRSC) ได้ถูกควบรวมโดยบริษัท China National Machinery Industry Corporation บริษัท China Chengtong Holding Group Co., Ltd. บริษัท China Guoxin Holdings Co., Ltd. และบริษัท CICC Jiacheng Investment Management Co., Ltd. ร่วมกันก่อตั้งเมื่อวันที่ 29 ธันวาคม ค.ศ. 2010 ด้วยทุนจดทะเบียน 4.5 พันล้านหยวน มีพนักงานรวมกว่า 20,000 คน มีสำนักงานใหญ่ในกรุงปักกิ่ง อยู่ภายใต้การดูแลของคณะกรรมการกำกับดูแลทรัพย์สินของรัฐภายใต้สภาแห่งรัฐ (SASAC)
บริษัท CRSC เป็นหน่วยงานกลางของมาตรฐานอุปกรณ์ระบบควบคุมการขนส่งทางรถไฟของจีน มาตรฐานทางเทคนิค และมาตรฐานผลิตภัณฑ์ เป็นกลุ่มอุตสาหกรรมที่ใช้เทคโนโลยีขั้นสูงในการควบคุมการขนส่งทางรางและเป็นผู้ให้บริการระบบควบคุมการขนส่งทางรางชั้นนำของโลก บริษัท CRSC มีส่วนร่วมในการก่อสร้างโครงการรถไฟความเร็วสูงที่สำคัญ เช่น สายปักกิ่ง-เทียนจิน สายปักกิ่ง-เซี่ยงไฮ้ และได้เข้าร่วมโครงการก่อสร้างรถไฟใต้ดินมากกว่า 100 โครงการ ใน 20 เมือง อาทิ ปักกิ่ง เซี่ยงไฮ้ กว่างโจว เซินเจิ้น เทียนจิน หนานจิง และหวู่ฮั่น

ที่มา วารสารวิทย์ไมตรีไทย-จีน ฉบับเดือนสิงหาคม 2564 “รถไฟความเร็วสูงจีน (China Railway High-speed: CRH)”