?โควิด 19 เรารักษาคนไข้ ไม่ใช่รักษากระดาษ
การตรวจพบเชื้ออยู่นาน หรือ ในรายที่เป็นลบ แล้วตรวจพบใหม่อีกดังที่เป็นข่าว บางรายตรวจพบเชื้ออยู่ได้นาน หลายสัปดาห์ต้องทำความเข้าใจก่อนว่า การตรวจเชื้อในปัจจุบันนี้ จะตรวจหาพันธุกรรมของไวรัสหรือ RNA ของไวรัสด้วยวิธี real-time RT PCR วิธีการดังกล่าวมีความไวสูงมาก เช่นมีไวรัสเพียง 10 – 100 ตัวก็ตรวจพบได้เพราะการตรวจเป็นการขยายพันธุกรรม ขึ้นมาเป็น 2 ยกกำลัง 40 เช่นไวรัส 1 ตัวหรือ DNA 1 เส้น สามารถเพิ่มปริมาณไวรัส DNA ให้เป็น 2 ^ 40 เส้น ก่อนทำการวัด (เราลองคำนวณดูว่ามีกี่เส้น)
▶️ผู้ป่วย โควิด 19 ในระยะแรก ที่ได้ทำการตรวจมามาก จะพบว่ามีปริมาณไวรัสสูงมากจริงๆ จึงเป็นเหตุให้ทำไมโรคนี้ติดต่อกันง่ายมาก ในการเพิ่มจำนวนบางครั้ง แค่ 10 รอบ (2 ยกกำลัง 10) เราก็ตรวจพบแล้ว แสดงว่ามีไวรัสต้นทุนอยู่มากแค่ยกกำลังนิดหน่อยก็ตรวจพบแล้ว
▶️ถ้าได้ติดตามผู้ป่วย แม้จะเข้าอาทิตย์ที่ 2 ที่ 3 ถ้าปริมาณไวรัสลดลงเรื่อยๆ จำนวนรอบในการตรวจหรือเพิ่มจำนวน ก็จะสูงขึ้นเช่น ตรวจพบที่จำนวนรอบ ยกกำลังที่ 37 และ 38
หรือในเชิงปริมาณหมายความว่ามีไวรัสน้อยลงไปเรื่อยๆ (คงจะเข้าใจยากสักนิด นี่แหละทำไมต้องเรียนคณิตศาสตร์)
ถ้าเข้าสู่อาทิตย์ที่สอง ไวรัสน้อยกว่าที่ 1
อาทิตย์ที่ 3 ไวรัส น้อยกว่าที่ 2 และน้อยลงไปเรื่อยๆ ก็ถือเป็นภาวะปกติของผู้ป่วย
▶️ผู้ป่วยที่ตรวจถึง 6 ครั้ง แล้วยังตรวจพบอยู่ ถ้าเรียงลำดับ พบว่าไวรัสน้อยลงไปเรื่อยๆ ก็ถือเป็นเรื่องธรรมดาที่อาจจะเป็นไปได้ ทำนองเดียวกันในบางครั้งการตรวจให้ผลลบแล้ว เมื่อติดตามต่อไปเกิดได้ผลบวก เราก็คงจะต้องดูปริมาณไวรัส ในทางอ้อม เช่นปริมาณไวรัสน้อยมาก หรือใกล้ตกขอบที่จะเป็นบวก ก็ถือว่าเป็นเรื่องเป็นไปได้ เพราะการตัดสินใจว่าเป็นบวกหรือลบ เราถืออยู่ที่เส้นเส้นนึง และถ้าอยู่ใกล้เส้นที่จะเป็นบวกหรือลบ ก็คงไม่แปลก
▶️ดังนั้นในรายที่เป็นลบ แล้วมาตรวจใหม่เป็นบวก ถ้าปริมาณไวรัสน้อยมาก ใกล้เส้นบวกลบ
ก็ขอให้สบายใจ ไม่ใช่เรื่องที่ว่าผู้ป่วยไปติดมาใหม่ เพราะ การตรวจในห้องปฏิบัติการ
ในระดับ DNA เป็นการตรวจที่ไวมาก เพียงเศษของ DNAไม่กี่ เส้น
▶️เราสามารถขยายขึ้นมาให้ตรวจพบได้
และสิ่งที่สำคัญจะต้องรู้ว่า สารพันธุกรรมที่ตรวจพบนั้น ยังมีชีวิตอยู่หรือไม่ สามารถทำได้ด้วยการเพาะเชื้อ ว่าไวรัสยังสามารถแบ่งตัวเพิ่มจำนวนได้หรือไม่ บนเซลล์เพาะเลี้ยง
▶️ดังนั้นการแปลผลแลป เราจะไม่แปลผลแลปครั้งเดียว เราคงต้องดูครั้งก่อนหน้านั้นมาประกอบด้วย
โดยเฉพาะในเชิง กึ่งปริมาณ สามารถทำได้ในห้องปฏิบัติการ
หลังกลับบ้าน คนไข้ต้องเก็บตัว ที่รัฐจัดให้ หรือที่บ้านอย่างเคร่งครัดอีกอย่างน้อย 14 วัน ไม่ให้เชื้อที่อาจหลงเหลือ แพร่กระจายได้
▶️การดูแลรักษาผู้ป่วย เราไม่ได้รักษากระดาษ ที่บอกผลมาว่าเป็น บวก หรือ ลบ เรารักษาคนไข้ ถ้าคนไข้ดีปกติทุกอย่าง เราก็พอใจมากกว่ากระดาษจะเป็นบวกหรือลบ
.
ศาสตราจารย์นายแพทย์ยง ภู่วรวรรณ
16 เมษายน 2563
ที่มา FB : yong poovorawan
